به قلم: حسین مقدس
یا مرشد من استرشده
- آقا مطلب x رو از کجا یاد گرفتی؟
+ یه درس تو استنفورد هست، من اون رو دیدم.
- درسی رو که فلانی توی دانشکده خودمون ارائه میده، پاس نکردی؟
+ نه حاجی! استادهای ما رو که خودت هم می‌دونی؛ اکثرشون واسه بهتر ارائه کردن درس‌هاشون وقتی نمی‌ذارن که بخوای چیزی ازشون یاد بگیری. :))
هر دانشجویی این تجربه را بعد از سه یا چهار ترم داشته است که درسی را بگیرد و تا آخرین جلسه در کلاس حضور و شرکت کند (همکلاسی‌هایش هم چنین کرده‌اند)، و در مقابل درسی دیگر را نیز بگیرد و بعد از دو جلسه به کلی در کلاس حاضر نشود و تبعاتش را نیز به جان بخرد.
در ترم زوج سال گذشته، تنها یک گروه برای درس ساختمان داده ارائه شده بود، اما در همان ساعتی که ورودی‌های ۹۵ (یعنی کسانی که طبق چارت درسی باید درس ساختمان داده را می‌گرفتند) شروع به انتخاب واحد کرده بودند، ناگهان ظرفیت گروهی که وجود داشت، کاهش پیدا کرد و از ۴۰ به ۲۳ رسید و یک گروه دیگر اضافه شد! در نهایت بعد از پیگیریها، گروه جدید حذف شد و همه توانستند طبق برنامهٔ قبلی خود، درس را در همان گروه اصلی بگیرند.
ترم بعدی آن یعنی ترم فرد سال جاری، درس نظریهٔ زبان‌ها و ماشین‌ها در یک گروه ارائه شد و در ثبت نام، حدود ۱۷ نفر درس را اخذ کردند. اما در اولین جلسهٔ کلاس، با این استدلال که ۱۷ نفر کم(!) است، استاد درس اعلام کرد که دیگر تدریس این درس را بر عهده نمی‌گیرد و شخص دیگری در ساعت و روز دیگری این درس را ارائه خواهد داد!
در ترم جاری نیز، در شرایطی که درس مقدمه‌ای بر بیوانفورماتیک با یک استاد ارائه شد و دانشجویان زیادی در ثبت‌نام این درس را گرفتند، بعد از چند روز مجددا به طور ناگهانی یک استاد دیگر به اساتید درس اضافه شد!
حتی در درس‌های دیگری، استاد درس در کلاس حاضر نمی‌شود و شخص دیگری را به جای خود می‌فرستد! حتی اگر خودش در کلاس حاضر شود، مدام اظهار خستگی می‌کند و از یکی از دانشجویانی که درس را دارد، می‌خواهد که مطالب مورد تدریس را بر روی تخته‌سفید بنویسد و خودش می‌نشیند. چه توجیهی برای این کار وجود دارد؟
سوال این‌جاست که اگر اساتید ما احیانا در ذهن خودشان معتقدند که دانشجویان جدید، تنبل هستند یا درس نمی‌خوانند یا حقوق اساتید را رعایت نمی‌کنند؛ خودشان تا چه حد برای حقوق دانشجو احترام قائل هستند؟
چرا بعد از انتخاب واحد و در شرایطی که کسی ممکن است برنامهٔ خودش را کاملا مشخص کرده باشد، استاد درس به کلی همه چیز را عوض می‌کند؟
اگر قانون چنین چیزی را مجاز شمرده است، آیا نیاز به بازنگری در قانون نیست؟ دست اساتید در چنین کاری با استناد به قوانین، تا چه حد باز است؟ آیا بهتر نیست که این قانون به طور صریح و شفاف به دانشجویان اعلام شود و حدود دقیق آن معلوم شود تا حداقل خیال خامی برای خود نداشته باشند؟ مثلا دانشجو بداند که تا ترمیم هر چیزی ممکن است و روی هیچ قسمتی از برنامهٔ دانشکده حساب باز نکند. یا این که به استناد قانون، متوجه باشد که استاد می‌تواند در میانهٔ ترم تحصیلی، ناگهان تصمیم بگیرد که کلاس را منحل کند و این کار را با خیال راحت انجام دهد.
سوال اصلی‌تر این است که واقعا برنامه‌ریزی دانشجو تا چه حد اهمیت دارد؟ (البته با تقریب خوبی با شواهدی نظیر سامانه آموزش دانشگاه و برخوردهای آموزش دانشکده هنگام ایام انتخاب واحد، می‌توان جواب این سوال را حدس زد.)
شایان ذکر است که این متن، اولین گفتاری نیست که در این باب آورده می‌شود. پیش از این، رایانش و شورای صنفی دانشکده، این قضایا را مورد پیگیری خود قرار داده‌اند. در این میان، دکتر ضرابی‌زاده لطف کردند و با هماهنگی یک جلسه فرصتی در اختیار این عزیزان و نماینده‌ای از رایانش قرار دادند تا در این مورد صحبت و تبادل اطلاعات لازم انجام بگیرد. نتیجهٔ این صحبتها تاکنون این بوده است که نمایندهٔ آموزش صنفی کل اشاره کرده است که مسئولیت وضع و اجرای این قوانین بر عهده‌ی آموزش دانشکده است و آموزش دانشکده نیز ادعا دارد که این مسئولیت بر عهدهٔ گروه‌های آموزشی درون دانشکده است. امید است که بعد از این، به طور دقیق مسئول تنظیم این قوانین را دانشجویان نیز بشناسند و همچنین صورتی مشخص از قوانین موجود در این موارد (با توجه به این که با حقوق دانشجو هم درگیر است) در اختیار دانشجویان قرار گیرد.
چیزی که برای هر کسی واضح است، این است که در دانشکده اساتیدی وجود دارند که در ارائهٔ درس و تدریس خود یگانه و بی‌نظیرند و کلاسشان همیشه مملو از دانشجویان علاقه‌مند است و دانشجویی برای یادگیری نیازی به درس‌های مثلا «استنفورد» پیدا نمی‌کند! این‌طور به نظر می‌رسد که در صورتی که حقوق دانشجو رعایت شود، رعایت حقوق استاد از جانب دانشجو، امری کاملا معقول و طبیعی است و اکثر دانشجویان حقوق استاد را رعایت خواهند کرد.
در پایان از مسئول پیگیری امور آموزشی شورای صنفی دانشجویان، جناب آقای امین عیسایی، و از معاون محترم آموزشی دانشکده، جناب آقای دکتر ضرابی‌زاده، بابت پیگیریها و مساعدت‌هایی که در مورد این دسته از مسائل آموزشی انجام می‌دهند، کمال تشکر و قدردانی را داریم.
