به قلم: دکتر جعفری سیاوشانی
این متن قرار بود حدود چند ماه پیش به مناسبت ورود دانشجوهای جدید در ابتدای سال تحصیلی در یکی از شمارههای «گاهنامه رایانش» دانشکده در قالب سخنی از طرف اساتید چاپ شود. به هر دلیلی این اتفاق نیافتاد، در نتیجه تصمیم گرفتم که فعلا همینجا1 بگذارمش. حالا ورودیهای امسال دیگر چندان هم جدید نیستند! اشکالی ندارد. فکر میکنم موقع نوشتن هم لزوما مخاطبم فقط بچههای ورودی جدید نبودهاند.
نوشتن این متن به طور تصادفی مقارن شد با امروز که روز تولدم است. الآن بامداد روز جمعه ۹ مهر ۱۳۹۵ است و امروز سی و چهار سال تمام میشود2! خدارا شکر! در جمع از زندگیام راضیام :)
حدود شانزده سال از روزی که برای اولین بار دانشگاه آمدهام میگذرد. حدود نیمی از عمرم را در «دانشگاه» گذراندهام! جالب است؛ کشف این واقعیت برای خودم هم مایه شگفتی است. با این حال باید بگویم از این انتخابی که کردهام تا بخش عمدهای از زندگیام با دانش و دانشگاه سر و کار داشته باشم هم راضیام.
]در اینجا بخشی از متن به دلیل کمبود فضا برداشته شده که میتوانید آن را در مطالب گذشتهٔ وبلاگ دکتر جعفری بیابید[!
در ادامه به جای دو-سه نکته، نکاتی که به ذهنم میرسند را مینویسم. مطالبی که به ذهنم میآیند هنوز نظم درستی ندارند و آن چند نکته طلایی هم هنوز مشخص نیستند؛ شاید حالت کلیشهای و شعاری هم داشته باشند. با این حال چون حاصل تجربه شخصی هستند احساس میکنم ممکن است به درد بقیه هم بخورند. پس بروم سر اصل مطلب:
۱- در زندگی تا جایی که میتوانید سعی کنید علاقههای واقعیتان را کشف کنید و به دنبال همانها بروید (این شاید یکی از اصلیترین وظایف آدمهاست که علایق و استعدادهایشان را کشف کنند و سعی کنند آنها را شکوفا کنند).
۲- نگذارید ترسهایتان باعث شود کارهایی را که دوست دارید انجام ندهید و کارهایی را که دوست ندارید انجام دهید (برای وضوح بیشتر تاکید کنم که این «دوست داشتن» از جنس همان علاقه و استعداد است).
۳- «تعادل» را در «همه» زمینهها رعایت کنید و سعی کنید آدمهای چندبعدیای باشید. هم خوب درس بخوانید. هم حواستان باشد کارهای غیر درسی زیادی انجام دهید. هم وقت برای دوستان و عزیزانتان داشته باشید و هم زمانهای را به تنهایی خودتان اختصاص دهید. کلا سعی کنید از زندگی و دوران دانشجویی خود به معنای واقعی و درست لذت ببرید. شاید یکی از مهمترین کلیدها برای برقراری چنین تعادلی در زندگیتان «نظم» باشد.
۴- سعی کنید دوستان جانی و به اصطلاح رفیق فابریک پیدا کنید. دوره دانشجویی یکی از بهترین فرصتهای زندگی برای پیریزی دوستیهای عمیق و پایدار است. دوستیهایی که بعدا هرکدام گنجی برایتان خواهد بود.
۵- فکر کنید! زیاد مطالعه کنید. فیلم زیاد ببینید. فکر کنید! با مشاوران خوب مشورت کنید. سعی کنید مطالب (کتاب، فیلم، موسیقی و …) خوب پیدا کنید. فکر کنید! فکر کنید! فکر کنید! ولی حواستان باشد حد و سطح خود را در فکر کردن بدانید! اگر بلد نباشید ممکن است به خودتان صدمات جبرانناپذیر روحیای بزنید! سعی کنید حد و اندازه خودتان را در فکر کردم و کلنجار رفتن با مسایل بشناسید و در اینجا هم حواستان به تعادل باشد تا کارتان به دوا و دکتر نکشد!
۶- امیدوارم بعد از اینکه به مورد قبل «درست» عمل کردید کمکم ایدههای بلندپروازانه و افکار بزرگ در ذهنتان شکل بگیرد! اگر پایمردی کنید وسعت نظر و آیندهنگری ویژهای پیدا میکنید. چنین آدمهایی برای متحول کردن یک جامعه بسیار مفید هستند. ما برای متحول کردن جامعهمان شدیدا به آدمهای خوشفکر که وسعت نظر داشته باشند نیاز داریم.
۷- همچنین مهم است از بین بیشمار سوالهای بیپاسخ، «سوالهای مهم و درست» را انتخاب کنید. سوال اشتباه آدم را به بیراهه میکشاند. شاید شنیده باشید که نیمی از حل کردن یک مسئله، صورتبندی درست آن و مطرح کردن سوال مناسب است.
۸- یادتان باشد هرکدام از شما مسیر منحصر به فرد خودش را در طول زندگی طی خواهد کرد. بنابراین حواستان باشد «جو» و «محیط اطرافتان» شما را از مسیری که «واقعا» باید طی کنید دور نکند. همه قرار نیست مثل هم باشیم و یک راه را برویم! یکی از زیبایی زندگی هم همین است.
۹- «مسئولیت پذیری» را تمرین کنید. اگر قولی میدهید سعی کنید تا جایی که میتوانید پای آن بایستید. اگر کاری را «قبول» میکنید سعی کنید به بهترین شکل آن را انجام دهید حتی اگر چندان علاقهای به آن ندارید. یادتان باشد شما در قبال محیط اطرافتان مسئولید، شاید الان کمتر و در آینده بسیار بیشتر. جامعه ما به آدمهایی که «به معنای واقعی کلمه احساس مسئولیت کنند» بسیار نیاز دارد.
۱۰- راست بگویید و از تقلب به هر شکلش تنفر داشته باشید و دوری کنید. به عنوان یک مثال مهم، شاید در طول تحصیل بارها پیش بیاید که به خاطر نمره دروغی بگویید یا تقلبی انجام دهید. به خاطر خودتان و جامعهتان با این کارها مبارزه کنید (اگر فکر میکنید قانع نشدهاید، بیایید تا برایتان توضیح دهم که همین لغزشهای به ظاهر کوچک متاسفانه منجر به چه فاجعههای بزرگی در جامعه ما شده است). در یک کلام سعی کنید تا جایی که میتوانید «سالم» زندگی کنید.
برای همه شما بهترین آرزوها را میکنم. همیشه در پناه حق باشید.
1 در وبلاگ ایشان به آدرس http://blog.mahdi.jafari.siavoshani.ir
2 این متن برای چاپ در سال گذشته نوشته شده و مخاطب آن ورودیهای سال ۹۵ بودند.